هیستروسکوپی

هیستروسکوپی یک روش آندوسکوپی تشخیصی داخل رحمی است. این عمل تحت شرایط بیهوشی عمومی و با وسیله تلسکوپ مانندی که از طریق دهانه رحم وارد حفره می‌شود، صورت می‌گیرد. از طریق هیستروسکوپی بررسی مستقیم رحم از نظر وجود انواع چسبندگی‌های داخل رحمی، پولیپ یا فيبروم و دیواره‌های رحمی امکان پذیر است. هیستروسکوپی نیز کاربرد درمانی دارد. با هیستروسکوپی می‌توان از بین بردن چسبندگی‌ها، برداشتن پولیپ و انجام بیوپسی‌های متعدد ممکن می‌شود.

کاربرد هیستروسکوپی

1. برای اعمال تشخیصی:
• خونریزی غیر طبیعی رحم
• تعیین محل اجسام خارجی مانند IUD
• ناباروری که ممکن است همراه با لاپاراسکوپی تشخیصی انجام داد
• سقط‌های مکرر جنین در صورت غیر طبیعی بودن هیستروسالپنگوگرام
• ارزیابی یافته‌های غیر طبیعی و نامشخص در تصاویر گرفته شده دیگر مانند هیستروسالپنگوگرافی، سونوگرافی واژینال یا شکمی
2. برای اهداف جراحی:
• بریدن سپتوم (دیواره) داخل رحمی
• برداشتن فیبروم‌های زیر مخاطی
• برداشتن پولیپ‌های آندومتر
• بیوپسی از ضایعات داخل رحمی
• برطرف کردن چسبندگی‌های داخل رحمی
• خارج ساختن اجسام خارجی مانند IUD
• کوتر کردن نواحی دچار خونریزی فعال

اقدامات قبل از عمل

زمان عمل طوری تنظیم می‌شود که بیمار در دوران قاعدگی نباشد. بهتر است در فاز تکثیری (بلافاصله بعد از پاکی) اقدام به هیستروسکوپی بشود تا بهترین حالت دید را از رحم فراهم کند. در فاز ترشحی بافت آندومتر ضخیم است که می‌تواند طرح پولیپ‌ها را تقلید کند و تشخیص های نادرستی را فراهم نماید.

بیمار شب قبل از عمل شام سبک میل نموده و از ساعت 12 نیمه شب به بعد از خوردن واشامیدن اجتناب نماید. صبح روز عمل به همراه همسر ناشتا و با همراه داشتن گزارش عکس رحمی و ازمایشات در بیمارستان حاضر شود.

اقدامات حین عمل

پس از تجویز مواد بی‌حس‌کننده کافی و یا استفاده از بیهوشی عمومی، ابتدا یک اسپکولوم (Speculum) وارد واژن می‌شود. برای امکان پذیر شدن دستکاری بیشتر هیستروسکوپ، باید یک تناکولوم در لب قدامی سرویکس قرار داده شود. سپس هیستروسکوپ به آرامی و از طریق دهانه رحم وارد آن می‌شود. برای منبسط کردن رحم، از مایعی همچون محلول قندی غلیظ و یا محلول نمکی استفاده می‌شود؛ این محلول از طریق هیستروسکوپ وارد رحم می‌شود و به پزشک کمک می‌کند که رحم و دهانه لوله‌های فالوپ را از طریق هیستروسکوپ واضح‌تر ببیند.

جراح باید به طور دقیق، هر دوشاخ، استیوم‌ها، دیواره‌های جانبی، قدامی و خلفی رحم را بررسی کند. حین هیستروسکوپی ممکن است پزشک فیبروم، پولیپ یا چسبندگی و سپتوم رحمی را مشاهده کند که با استفاده از قیچی یا رزکتوسکوپ اقدام به برداشتن آن می‌کند.

مراقبت بعد از عمل

پس از انجام هیستروسکوپی و گذراندن بیهوشی، بیمار پس از هوشیاری کامل از بیمارستان مرخص می‌شود. پس از اتمام هیستروسکوپی بیماران دچار یکسری دردهای شکمی مشابه دردهای دوران قاعدگی می‌شوند و همچنین تا چند روز دچار لکه‌بینی خواهند بود.

بیماران باید حداقل تا 2 هفته از بکار بردن هر ماده یا دارویی داخل واژن پرهیز کنند تا خطر بروز عفونت کم شود، حتی از نزدیکی نیز باید اجتناب کنند. طی 48 ساعت پس از انجام هیستروسکوپی بیمار باید دوره نقاهت خود را بگذراند و در طول یک هفته بعد از انجام هر گونه فعالیت سخت و سنگین پرهیز نمایند.

ممکن است بعد از عمل به بیمار انتی‌بیوتیک و مسکن تجویز شود. همچنین به بیمار توصیه می‌شود در صورت تجویز داروهای هورمونی، به خصوص بعد از جراحی برداشتن سپتوم یا بریدن چسبندگی‌های داخل رحم، مصرف دارو به صورت مرتب و کامل انجام شود.