IUI مخفف کلمه انگلیسی Intra Uterine Insemination و به معنی تلقیح داخل رحمی اسپرم و یکی از روشهای کمک باروری می باشد. IUI به تنهایی یا بهمراه تحریک تخمدانی برای درمان انواع مختلفی از نازایی بکار برده می شود.

از کاربردهای IUI می توان به درمان نازایی به علت زیر اشاره کرد:

• نازایی بدون علت (توجیه نشده)
• نازایی به علت اختلالات عملکردی تخمک گذاری
• نازایی به علت فاکتور سرویکال (مشکل در گردن رحم)
• نازایی به علت فاکتور رحمی
• نازایی به علت اندومتریوز
• نازایی به دلیل فاکتور مردانه

IUI به همراه افزایش تحریک کنترل شده تخمدان (COH) روش مناسب، غیر تهاجمی و کم هزینه بوده و باید بعنوان اولین خط درمانی نازایی بدون علت، قبل از IVF باشد. شیوع نازایی به علت فاکتور مردانه 40-25% و نازایی بدون علت 10% می باشد که مجموعاً نیمی از موارد را تشکیل می دهند. از آنجاییکه IUI تکنیکی غیر تهاجمی و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه می باشد، بیش از صد سال است که در درمان نازایی به علل مختلف به کار برده می شود و نازایی با فاکتور مردانه و نازایی بدون علت هر دو از اندیکاسیونهای شایع IUI می باشند.

در این روش به مرد یک ظرف استریل داده می شود تا پس از انجام انزال، مایع منی خود را در آن بریزد. در برخی مراکز از نوعی کاندوم مخصوص برای جمع آوری مایع منی استفاده می شود. این نمونه حداکثر باید ظرف مدت نیم ساعت به آزمایشگاه تحویل داده شود. در آزمایشگاه پس از طی مراحلی (مانند سشتشوی اسپرم با روشهای مختلف که بر حسب روش استفاده شده از نیم تا دو ساعت وقت می گیرد)، اسپرم آماده سازی می شود. می توان از اسپرم های فریز شده در بانک اسپرم نیز برای انجام IUI استفاده کرد. اسپرم آماده سازی شده باید ظرف مدت کوتاهی (حداکثر 12-6 ساعت) به رحم وارد شود. به این منظور یک کاتتر (میل جراحی ظریف) حاوی اسپرم ها را از دهانه و گردن رحم گذرانده، وارد رحم می کنند و اسپرم ها را به درون رحم تزریق می کنند.

IUI می تواند با مصرف داروهای باروری در زن به منظور تحریک تخمک گذاری و یا بدون مصرف این داروها انجام شود.

بهترین زمان انجام IUI برای زن، حول وحوش شش ساعتهٔ پیرامون تخمک گذاری است. عده ای معتقدند که در نازایی به علت فاکتور مردانه، IUI باید پس از تخمک گذاری و در سایر موارد قبل از تخمک گذاری انجام شود تا اسپرم در رحم منتظر تخمک بماند.

قبل از انجام IUI باید از نزدیکی امتناع شود. معمولاً بیان می شود که 72 ساعت قبل از IUI نباید نزدیکی داشته باشند، اما اگر شمارش پایین اسپرم علت انجام IUI است، بایستی 48 ساعت بین انزال آخر و جمع آوری اسپرم فاصله زمانی باشد ولی اگر اشکال از اسپرم نباشد، نزدیکی 24 ساعت قبل از IUI هم اشکالی نخواهد داشت.

پس از انجام IUI در هر زمانی می توان نزدیکی داشت و در واقع بسیاری از پزشکان نزدیکی را پس از IUI توصیه می کنند.

بهترین شانس برای حامله شدن، در حضور 4-3 فولیکول است و فولیکولهای بیشتر شانس حاملگی چند قلو را افزایش می دهد. از طرفی کیفیت و شمارش های بالاتر اسپرم نیز با میزان موفقیت بیشتری همراه است اما تفاوت کمی بین موفقیت شمارش های زیاد و متوسط وجود دارد.

میزان موفقیت در IUI با توجه به عوامل موثر ذکر شده، بین 6% و 26% در هر دور درمان می باشد.

در صورت عدم موفقیت درمان نازایی پس از انجام سه دور IUI، می توان از IVF برای درمان استفاده کرد.